Հարուկի Մուրակամին ժամանակակից գրականության ամենակարևոր պոստմոդեռնիստ գրողներից մեկն է։ Մուրակամին գրում է ժամանակակից կյանքի կամ մարդկության ապագայի մասին, որը անում է մաքսիմալ ճշգրտությամբ։ Մենք բախվում ենք այդ ճշմարտությանը պատմվածքը ընթերցելիս։Այս փոքրիկ պատմությունը` գրված 1991թ., իր մեջ արտացոլում է մարդկային հարաբերությունները իրենց բարդություններով, բարոյական և հոգեբանական դժվարություններով։
Ուսումնասիրելով պատմվածքը , եկա այն եզրակացությանը , որ պատմվածքը մեծ հավանության է արժանացել ընթերցողների կողմից , որը իմ կարծքով պատահական չէ , քանի որ այն շատ խորն է և հեշտ ընթերցվող։ Միայն այն, որ պատմվածքում իրադարձությունների կենտրոնում դեռահասներ են `իրենց տարիքային և հոգեբանական առանձնահատկություններով , ստեղծագործությունը դարձնում է ավելի խորը, ուսուցողական և պահանջված։
Գլխավոր հերոսը` Օձավային, ազնիվ, հանգիստ և արդարամիտ մարդ էր։ Նա դեռահասության տարիքում` իր դասընկերոջ հետ, ունեցել էր վիճաբանություն, որը ցավոք սրտի շատ խորը հոգեբանական հետք էր թողել նրա կյանքում։ Ցավալի է, որ հերոսը այդ բարդ հոգեբանական տարիքում , դասընկերոջ նենգության պատճառով, հայտնվելով ծուղակը, մերժվեց ոչ միայն իր ընկերների կողմից ,այլ նաև ուսուցիչների։ Եվ, եթե մեր հերոսը հոգեպես ուժեղ չլիներ, միգուցե նա էլ ունենար նույն վերջաբանը` ինքնասպան լիներ , որը ունեցավ իր դասընկերներից մեկը, կույր հասարակության պատճառով։ Օձավային կարողացավ հաղթել հասրակությանը և միայնությանը, իր գաղափարախոսությամբ, որը ձեռք էր բերել բոքսով զբաղվելու տարիներին.
«Միայնություն ասելով մենք բոլորովին չենք պատկերացնում, որ կան իրարից շատ տարբեր միայնություններ: Լինում է սիրտդ ճմլող, հոգեմաշ միայնություն, լինում է և՝ այլ: Եվ որպեսզի հասնես դրան՝ պետք է մեծ եռանդով հղկես մարմինդ: Ոչինչ հենց էնպես չի տրվում: Սա էն բացարձակ ճշմարտություններից մեկն է, որին ես հանգել եմ բոքսի շնորհիվ» ։
Պատմվածքը ինձ շատ հետաքրքրեց նաև նրանով , որ տարիներ շարունակ, լինելով արվեստի մարդ, բոքսը համարել եմ միայն մարդուն ֆիզիկապես կոփող պարապմունք, բայց պատմվածքի շնորհիվ բացահայտեցի, որ այն ունի նաև խորը գաղափարխոսություն։ Եվ դա տեսնում ենք պատմվածքի հենց սկզբում, երբ հնչում է այն հարցը, թե հերոսը լինելով բոքսով զբաղվող մարդ, հարվածե՞լ է ինչ որ մեկին։ Ես զարմացա սկզբում, հետո ուսումնասիրելուց հետո միտքս պարզվեց, և ես հասկակացա հարցի խորությունը, կամ ավելի ճիշտ բոքսի գաղափարախոսությունը։
Չնայած, այս պատմության մեջ հերոսը դուրս եկավ « հաղթանակած» , եթե դա կարելի է համարել այդպես , բայց կույր և անգութ հասարակությունն էլ չպարտվեց։ Քանի որ , հերոսը տարիներ շարունակ , տանում էր այդ տարիների ապրած հոգեբանական ծանր հիշողությունները։
Ահա մեջբերում եմ հերոսի կողմից տարված «հաղթանակի» հետևանքները .
« Դրանից հետո ես դադարեցի հավատալ մարդկանց` իհարկե չի կարելի ասել, որ ես չեմ վստահում ողջ մարդկությանը: Ես և՛ կին և՛ երեխա ունեմ: Մենք հոգ ենք տանում իրար մասին, և դա առանց վստահության անհնար է: Բայց ես անընդհատ մտածում եմ, թե ինչ կլինի վաղը, երբ փորձանքը դուռդ թակի ու ամեն ինչ գլխիվայր շուռ գա։ Անցած անգամ դա կես տարուց ավարտվեց: Կրկին պատահի` չես կարող ասել որքան կտևի, ու ես չգիտեմ էլ էս անգամ կդիմանա՞մ, թե՞ ոչ: Միայն մտածելուց արդեն սարսռում եմ: Պատահում է գիշերը վեր եմ թռչում, երբ նման երազ եմ տեսնում: Ու հազվադեպ էլ չեմ տեսնում: Նման պահերի արթնացնում եմ կնոջս, գրկում նրան ու լալիս»:
Պատմվածքը ընթերցողին անընդհատ գցում է մտորումների և ուսումնասիրությունների մեջ։ Շնորհակալ եմ նյութի ընտրության համար։
Անուշ Գևորգյան 